Analisis Persepsi Pihak Berkuasa Agama Brunei terhadap Permasalahan Kufu dalam Perkahwinan Masyarakat Melayu Negara Brunei Darussalam
(An analysis of religious authorities' perception on issue of kufu in Malays' Marriage of Brunei Darussalam)
Abstrak
Pembentukan sebuah keluarga bermula daripada pemilihan pasangan berdasarkan kriteria yang dianjurkan dalam Islam. Antara usaha untuk menghindari daripada berlakunya konflik rumah tangga adalah dengan meneliti konsep kufu yang dipraktikkan oleh calon suami dan isteri sebelum melangsungkan perkahwinan. Artikel ini bertujuan menganalisis konsep kufu dalam perspektif amalan masyarakat di Negara Brunei Darussalam dan hubung kaitnya dengan institusi kekeluargaan pada masa ini. Kajian ini menggunakan kaedah temu bual berstruktur dengan lapan orang informan daripada mahkamah syariah dan Bahagian Khidmat Nasihat Keluarga, Jabatan Hal Ehwal Syariah Brunei. Seterusnya, analisis dilakukan secara deskriptif berdasarkan data yang dikumpulkan menggunakan perisian komputer ATLAS.ti. Hasil kajian mendapati masyarakat di daerah Brunei dan Muara tidak terdedah dengan konsep kufu dalam perkahwinan secara menyeluruh. Oleh sebab itu, masyarakat kurang memahami akan kepentingan kufu untuk menjana institusi kekeluargaan yang lebih berkualiti.
Kata kunci: pemilihan pasangan, kufu, institusi kekeluargaan, konflik rumah tangga
Rujukan
RUJUKAN
ÑAbd al-RaÃman al-JazÊrÊ, 1969. KitÉb al-Fiqh ÑalÉ al-Madhhab al-ÑArbaÑah. BeirËt: DÉr al-Fikr.
Abd. Jalil bin Mohd. Hassan, 1993. Perkahwinan dalam Islam Berdasarkan kepada Dalil, Hukum, Hikmat dan Panduan Kebahagiaan. Kuala Lumpur: A.S.Noordeen, 1993.
Abdul Aziz Salim Basyarahil, 1998. Pernikahan dan Perkahwinan yang Membahagiakan. Johor: Perniagaan Jahabersa.
AbË al- FaÃŒl JamÉl al-DÊn MuÃammad bin Mukarram bin ManÃËr, 2014. LisÉn al-ÑArab li ibn al-ManÃËr. Beirut: DÉr al-ØÉdir, 2014.
Ahmad Royani, “Kafa’ah dalam Perkawinan Islam (Tela’ah Kesederajatan Agama dan Sosial)†dlm. Al-Ahwal 5:1, hlm. 106, 2013.
Al-BukhÉrÊ, AbË ‘Abd AllÉh MuÃammad bin IsmÉ‘Êl bin IbrÉhÊm bin al-MughÊrah bin Bardizbah al-BukhÉrÊ, 2000. “ØaÃÊà al-BukhÉrʆdlm. ØÉlià bin ÑAbd al-‘AzÊz bin MuÃammad bin IbrÉhÊm al-Shaykh (ed.). MawsËÑat al-×adÊth al-SharÊf: al-Kutub al-Sittah. RiyÉÌ: DÉr al-SalÉm.
Dewi Mohd Sofri, 2010. “Incompatibility Culprit in Most Divorcesâ€. http://www.bt.com.bn/news-national/2010/03/25/incompatibility-culprit-most-divorces (Capaian pada 17 Mac 2016).
Fahd Kahlil Zaid, 2013. Anda Ingin Kaya dan Bahagia, Maka Kahwinlah!. Selangor: Pustaka Ibnu Katsir Sdn Bhd.
Haji Ali Bolkiah bin Haji Md Diah. Hakim Mahkamah Rendah Syariah, Daerah Brunei dan Muara. Dalam temu bual dengan penulis, 28 Julai 2016.
Haniza Abdul Latif, 2016. “Institusi Keluarga mesti Diperkukuhâ€. http://www.pelitabrunei.gov.bn/nasional/item/26470-institusi-keluarga-mesti-diperkukuh (Capaian pada 18 Mei 2016).
Harun ar-Rasyid Haji Tuskan dan Abu Azka al-Madani, 2012. Melayari Nikmat Rumahtangga Bimbingan buat Mereka yang Menempuh Gerbang Perkahwinan. Selangor: Pustaka Al Ehsan.
Hashim bin Haji Abdul Hamid, 2003. Islam di Brunei Darussalam: Satu Analisis Sosio-Budaya. Brunei: Jabatan Kesusasteraan Melayu, Universiti Brunei Darussalam.
Kamus Dewan. Ed. ke-4, 2015. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa Dan Pustaka.
Kartini binti Haji Ahmad. Pendaftar Mahkamah Rendah Syariah, Daerah Brunei dan Muara. Dalam temu bual dengan penulis, 6 Ogos 2016.
Mahmud Saedon Awang Othman, 2009. Keluarga Bahagia: Dari Kaca Mata Islam. Brunei: Dewan Bahasa Dan Pustaka.
Maslilywati binti Haji Abdullah. Pegawai Khidmat Nasihat Keluarga, Bahagian Khidmat Nasihat Keluarga, Jabatan Hal Ehwal Syariah. Dalam temu bual dengan penulis, 4 Ogos 2016.
Masliza binti Haji Mohamad. Pegawai Kanan Khidmat Nasihat Rumah Tangga, Bahagian Khidmat Nasihat Keluarga, Jabatan Hal Ehwal Syariah. Dalam temu bual dengan penulis, 13 Ogos 2016.
Mohammad Hasnawi, 2004. Motivasi Kebahagiaan Rumahtangga Suami Isteri yang Diredhai. Kuala Lumpur: Jasmin Enterprise.
Muhammad Hanif bin Haji Sha’ari. Pegawai Khidmat Nasihat Keluarga, Bahagian Khidmat Nasihat Keluarga, Jabatan Hal Ehwal Syariah. Dalam temu bual dengan penulis, 13 Ogos 2016.
Norazah binti Pengiran Haji Muhammad, 2004. Pengenalan: Adat Perkahwinan Etnik-etnik di Negara Brunei Darussalam. Brunei: Muzium Teknologi Melayu, Jabatan Muzium-muzium Brunei.
Normasuzanah binti Awang Badarudin. Pegawai Khidmat Nasihat Keluarga, Bahagian Khidmat Nasihat Keluarga, Jabatan Hal Ehwal Syariah. Dalam temu bual dengan penulis, 25 Julai 2016.
Pengiran Tejuddin bin Pengiran Haji Ahamad. Pegawai Kanan Khidmat Nasihat Rumahtangga, Bahagian Khidmat Nasihat Keluarga, Jabatan Hal Ehwal Syariah. Dalam temu bual dengan penulis, 1 Ogos 2016.
Rogayah Abdullah, 2008. Penderaan Wanita di Negara Brunei Darussalam: Kes Kajian di Daerah Brunei dan Muara. Brunei: Dewan Bahasa Dan Pustaka.
Saadah Abdul Rahman, “Marriage and Family Values in Malay Muslim Society from Islamic Perspective†dlm. JANANG, Jurnal Akademi Pengajian Brunei, bil.11, hlm. 114, 2010.
Saadiah binti Datu Derma Wijaya Haji Tamit, 2010. Transformasi Undang-Undang Keluarga Islam Brunei. Brunei: Dewan Bahasa Dan Pustaka, 2010.
_____________________________________, 2012. Institusi Keluarga dan Undang-undang. Brunei: Pusat Da’wah Islamiah.
Saidah Pg. Haji Omarali, 2014. “Jaga Akidah bagi Kebahagiaan Rumah Tanggaâ€. http://www.pelitabrunei.gov.bn/nasional/item/15113-jaga-akidah-bagi-kebahagiaan-rumah-tangga (Capaian pada 24 Februari 2016).
